Naar de impact economie: de sociale onderneming als wegbereider

Social Enterprise NL staat voor een nieuwe economie waar maatschappelijke impact voorop staat. Een economie die circulair, inclusief en armoedevrij is. Voor iedereen. Juist nu is er veel draagvlak voor de omschakeling naar de impact economie, maar voor de echte omslag hebben we een bedrijfsleven nodig dat hier proactief aan werkt. Precies dat is wat sociaal ondernemers al jaren doen. Als wegbereiders vormen zij een hefboom voor de noodzakelijke transitie: 

• Sociaal ondernemers zijn in staat om sociale innovaties te realiseren, vaak samen met grote bedrijven, instellingen en overheden. 

• Sociale ondernemingen kunnen het reguliere MKB inspireren om hun maatschappelijke oriëntatie te vergroten, omdat zij aantonen dat idealisme en een positief bedrijfsresultaat niet tegenstrijdig zijn. 

• Sociale ondernemingen zijn de gedroomde business partner van de overheid – lokaal, regionaal én landelijk – omdat zij dezelfde maatschappelijke doelen nastreven. 

Social Enterprise NL werkt aan een gunstiger ecosysteem voor sociaal ondernemers, mede via beïnvloeding van politiek en overheid. Hieronder staan onze prioriteiten. 

• (H)erkenning sociale ondernemingen

Sociaal ondernemers werken binnen de kaders van wetten en regels. Die zijn lang niet altijd gunstig en stimulerend, soms zelfs allesbehalve. Veel sociaal ondernemers verwachten een business partner te vinden in de overheid, een partij die hen (h)erkent en met hen samenwerkt. De maatschappelijke waarde die sociale ondernemingen creëren, dient immers vaak een publiek belang. Social Enterprise NL spoort de overheid aan om aan deze verwachting te voldoen. 

• Koop in bij sociale ondernemingen

De inkoopkracht van overheden is een belangrijk instrument om onze economie te verduurzamen. De afgelopen jaren is er veel aandacht geweest voor Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI), maar het effect van deze bewustwording en vrijblijvende convenanten is beperkt, het is daarom tijd om deze ambitie wettelijk te borgen. Sociale en duurzame criteria moeten verplicht worden in aanbestedingen. 

• Stimulerend beleid van de Rijksoverheid

Het vergroten van de her- en erkenning is een basis, maar meer is nodig, met name het verbeteren van de toegang tot overheidsmarkten en -kapitaal. En het creëren van een passende juridische positie voor sociale ondernemingen in Nederland. Bovendien helpt stimulerend rijksbeleid knelpunten aan te pakken op specifieke impactgebieden, zoals arbeidsparticipatie en voedselverspilling.

• Gemeenten als businesspartner

Gemeenten zijn een belangrijke partner voor sociale ondernemingen die werken aan vraagstukken als arbeidsparticipatie en sociale cohesie. Gemeenten kunnen hun samenwerking met sociale ondernemingen verbeteren, onder meer door een helder aanspreekpunt in te stellen voor sociaal ondernemers. Maar bijvoorbeeld ook door bewust als klant op te treden, of door het faciliteren van lokale netwerken. 

• Meer onderzoek en onderwijs

Kennis over sociaal ondernemerschap ontwikkelen en verspreiden. Dat verbetert niet alleen het algemene begrip van dit fenomeen en van de beweging eromheen, het helpt ook de impact van sociaal ondernemers te vergroten. Onderzoek kan zich richten op allerlei vraagstukken. Hoe beïnvloeden sociale ondernemingen het bredere bedrijfsleven? Welke waarde leveren sociale ondernemingen op specifieke beleidsterreinen zoals arbeidsparticipatie? En wat voor leiderschap is wenselijk voor sociale ondernemingen? Social Enterprise NL stimuleert (hoger-) onderwijsinstellingen om passende lesprogramma’s in te stellen voor studenten die zelf een sociale onderneming willen oprichten of bij een sociale onderneming willen werken. 

• Toegang tot kapitaal

Sociale ondernemingen hebben financiering nodig om op te starten, voorraad in te kopen en/of door te groeien. Zij zoeken naar impactinvesteerders: kapitaalverstrekkers die naast risico en financieel rendement ook maatschappelijke meerwaarde meewegen. De afgelopen jaren zijn er steeds meer impactinvesteerders opgestaan. Social Enterprise NL denkt mee, werkt samen en stimuleert impact investeerders. 

• Internationale ontwikkelingen

Sociaal ondernemen is een grote internationale beweging die door veel landelijke overheden wordt gestimuleerd, maar vooral ook door de Europese Unie en de Organisatie voor Economische Samenwerking (OESO). Social Enterprise NL helpt en benut deze beweging onder meer door deelname aan het Social Business Initiative van de EU en aan het Social Enterprise World Forum.