Aardkloten

Afgelopen vrijdag was het congres van ‘HIER opgewekt’. Het jaarlijkse terugkerende evenement voor lokale energie-initiatieven. Deze bottom-up beweging groeit sterk. Dat bleek niet alleen uit de maar liefst 900 bezoekers van het congres, maar ook uit de harde cijfers uit de Lokale Energie Monitor die HIER opgewekt jaarlijks uitvoert. Het aantal energiecoöperaties in Nederland groei cumulatief en telt inmiddels 392 energiecoöperaties. Des te meer reden voor Social Enterprise NL om poolshoogte te nemen en te kijken wat wij van deze beweging kunnen leren en op welke initiatieven we aansluiting kunnen vinden. 

 Infographic van de Lokale Energie Monitor 2017 

Aardkloten

Ondanks de groei is er nog veel winst te behalen. Wanneer directeur-generaal Gaastra de vraag krijgt of Nederland nu – in het licht van de publicatie van het regeerakkoord - koploper is, klinkt gelach in de bomvolle zaal. Niet vreemd. Nederland is al jaren een middenmoter als het gaat om het opwekken van duurzame energie, zo beaamt ook Gaastra. Het aandeel aan duurzame energie blijft steken op 5,5 procent en het is twijfelachtig of we de doelstelling om 14 procent duurzaam op te wekken in 2020 gaan halen. Desalniettemin is het kabinet ambitieus en wil het met een nieuw klimaat en energieakkoord voor 2021-2030 voldoen aan de eisen van het internationale klimaatakkoord van Parijs. 

Geen tijd te verliezen dus: alle maatregelen die we vandaag nalaten, moeten we morgen extra nemen. Om dit kracht bij te zetten introduceert Evert den Boer van Greenchoice een nieuw werkwoord: ‘aardkloten’: veel praten over het klimaat, maar weinig doen. De toon voor de dag is gezet. Aan de slag.

Samenwerken met de gemeente

Op lokaal niveau wordt al hard aan de weg getimmerd, al is het voor gemeenten soms even wennen, verhaalt Fred Jonger van FNG. Hij toont een spotprent over het perspectief van de ambtenaar op burgerinitiatieven: ‘’ow help er wonen ook burgers; geen wonder dat het zo stroef loopt’’.

Desondanks vinden beide werelden elkaar. Namens de gemeente Haarlem vertelt Eline de Jong over de initiatieven die de gemeente ondersteunt en hoe zij als ambtenaar laveert tussen de wereld van de eigenwijze, mondige burgers en de verkokerde overheid. En Joost van Beek vertelt over de succesvolle samenwerking met de gemeente in Leudal, een kleine landelijk gelegen gemeente in Limburg. Als belangrijke ‘don’t geeft hij mee niet telkens aan te kloppen bij de gemeente voor subsidie. De brug naar sociaal ondernemerschap is dan snel gemaakt.

Ondernemende energie-initiatieven

In de regio Kennemerland is De Stadsgarage actief. Een organisatie die sociale initiatieven doorontwikkeld naar sociale ondernemingen. De Stadsgarage stond aan de wieg van energiebedrijf ‘Kennemer Energie’ dat begon als project met de ambitie 16 collectieve zonnedaken te realiseren in 2016 in Haarlem. Inmiddels zijn er vier operationeel. Volgens André Brasser van De Stadsgarage zou een investering van de gemeente moeten leiden tot een organisatie die op haar eigen benen kan staan en een jaar later niet opnieuw terugkomt met een subsidieverzoek. De gemeente heeft dan meer de rol van een impact investeerder.

Een ander prachtig ondernemend voorbeeld dat voorbij komt is ‘Buurauto’, een elektrische auto die je deelt met je buren. Buurauto heeft ook een ‘plus’ concept, dat oplossing biedt voor een ander sociaal en mobiliteitsprobleem. De auto kan door vrijwilligers gebruikt worden om hulpbehoevende wijkbewoners te vervoeren. Energiecoöperaties zijn interessante klanten voor Buurauto. Steeds meer coöperaties beperken zich niet tot het opwekken van groene energie, maar zetten ook stappen op gebied van vervoer door een elektrische auto beschikbaar te stellen aan de coöperanten.

Lokale energie-initiatieven zijn ondernemend en inventief, dat werd vandaag wel duidelijk. Als het aan deze mensen ligt zal aardkloten nooit het woord van 2018 worden.  

Matthijs Tiemens