Samenwerking Taaly en OpenEmbassy: een inspirerende stap naar inclusievere integratie en inburgering
Streven naar radicale systeemverbetering…
Artikelen
Achter de schermen bij Foenix Apeldoorn
Foenix, de vogel uit de Griekse mythologie die spullen verzameld, dat weer als brandstof gebruikt en daarna sterker en krachtiger uit zijn as herrijst. Precies hoe ze bij Foenix Apeldoorn te werk gaan. We nemen een kijkje achter de schermen bij deze sociale onderneming en directeur Arjin Jans vertelt hoe ze met Foenix inmiddels al 39 jaar succesvol bouwen aan een betere buurt, stad en samenleving.
Gepubliceerd op 9 juni 2021
Hoe het 39 jaar geleden begon Foenix is ooit begonnen als project voor dak- en thuisloze jongeren. Zij woonden in antikraak woningen en waren op zoek naar meubels. Door spullen lang de weg te halen die anders bij het grofvuil zouden belandden, konden zij van hun huis een thuis maken. Arjin: “Dat ging zo goed! Zowel het hergebruik ging goed als het nut om dakloze jongeren activiteiten te geven. Ze kwamen zoveel mooie spullen tegen waardoor wij dachten: daar moeten we iets mee doen. Zo hebben we binnen no-time een stichting opgericht.” Foenix Kringloop en Re-integratie was geboren.
Win-win Inmiddels zijn er 3 verschillende Foenix locaties in Apeldoorn met jaarlijks 750 diverse leer- en werkplekken waar mensen een traject kunnen volgen en zo optimistisch kunnen werken aan hun positie op de arbeidsmarkt en in de samenleving. Daarbij verwerken ze 4000 ton per jaar aan goederen met een hergebruik percentage van 92%. En ze zijn daar nog niet tevreden over. “Er kan nog veel meer”, zegt Arjin optimistisch. En met de nieuwe initiatieven die ze blijven opzetten, lijkt er ook zeker geen daling in te zitten. Zo hebben ze bij Foenix nu een fietsenmaker, repaircafé, de Wasserij, het Textiel Atelier en een houtwerkplaats. Allemaal initiatieven waarbij niet alleen de spullen een nieuw leven krijgen, maar ook de medewerkers hun talenten ontdekken en een nieuwe glans geven aan hun leven. Win-win!
Lange termijn denken Toen Arjin begon bij Foenix dacht hij niet dat hij er zo lang zou blijven. Arjin: “Ik dacht hier zo’n 4 jaar te werken, maar inmiddels zit ik hier al 19 jaar en er is nog veel meer te doen!” Oorspronkelijk komt directeur Arjin Jans uit de bos- en natuurbeheerwereld. Iets heel anders, zal je misschien denken, maar deze werelden staan dichter bij elkaar dan dat je misschien weet. “Dat is namelijk ook duurzaamheid en lange termijn denken. Als je in de bos en natuurbeheerwereld iets doet, heeft dat eigenlijk effect op de wereld. En onze filosofie hier binnen Foenix is: als je wat met de mensen doet heeft dat de weerslag op de uitvoering van duurzaamheid en andersom. Het is niet dat de ene poot re-integratie is en de andere poot duurzaamheid. Het kan niet zonder elkaar. Het heeft elkaar nodig.”
Geen Foenix zonder samenwerking Net zoals de aspecten duurzaamheid en re-integratie niet zonder elkaar kunnen, kan Foenix niet bestaan zonder samenwerking. “Binnen de brancheorganisatie van kringlopen in Nederland kunnen we ook kennis met elkaar delen en bijvoorbeeld ook tegen elkaar zeggen: je moet ook lid worden van Social Enterprise NL.” Ook leren ze bij Foenix veel van de samenwerkingen die ze met studenten van Saxion aangaan. “Soms heb je een frisse blik nodig. Het voordeel van studenten is dat ze kijken vanuit die generatie. Ik heb nog zat ideeën, maar ik moet niet de verbeelding hebben dat ik nog de denkwijze heb van iemand van 20 jaar is.” Daarnaast heeft Foenix zo’n groei doorgemaakt de afgelopen jaren dat ze niet kunnen functioneren zonder een team van samenwerkende collega’s. “De administratie die ieder bedrijf heeft, de overlegvormen, dat heb je hier natuurlijk ook. Wat dat betreft zijn we een normaal bedrijf. Het enige verschil is dat we geen winst hoeven te maken, maar wel het geld moeten verdienen.”
Onze filosofie hier binnen Foenix is: als je wat met de mensen doet heeft dat de weerslag op de uitvoering van duurzaamheid en andersom.Arjin Jans, Foenix Apeldoorn
Pieken en dalen Corona heeft helaas een enorme invloed gehad op Foenix. “Het heeft ons tot nu toe zeker 350.000 euro gekost. Dus we hebben ons spaargeld eigenlijk allemaal op moeten maken. We hebben heel kritisch moeten kijken naar welke afdelingen geld opleveren en welke geld kosten. Daardoor hebben we moeten besluiten om de horeca te sluiten, we hadden een lunchroom. Dat was voor re-integratie geweldig, want je kon heel veel mensen aan het werk zetten. Maar het kost ons elk jaar wel geld. Dus daar stoppen we nu mee, helaas.” Maar om de schade zo veel mogelijk te beperken, hebben ze in de tijd dat ze dicht waren veel tijd en aandacht besteed aan PR. En dit heeft haar vruchten afgeworpen. Zo hebben ze vorig jaar een crowdfunding opgezet. “We hebben 700.000 euro mee opgehaald. We hebben eerst de hypotheek moeten aflossen. Toen bleef er nog ruim 300.000 over. Dat geld hadden we eigenlijk bedoeld om nieuwe initiatieven mee op te zetten. Om nog duurzamer te gaan werken en een spaarpotje voor de toekomst, maar dat is toch nu allemaal op. Maar het heeft ons wel gered.” Aan de andere kant heeft corona veel tijd vrijgemaakt om te renoveren en na te denken over nieuwe ontwikkelingen die Foenix verder kunnen brengen. “Zo hebben we de winkels enorm opgepimpt. Geschilderd, heringericht, opgeruimd. En we zijn ook aan het onderzoeken hoe we meer digitaal kunnen werken.”
Foenix in de media Ook zorgden de VPRO serie ‘De kracht van de kringloopwinkel’, de aflevering van de NPO serie ‘We houden vol’ over adjunct-directrice Gönül Hettema-Fidan en artikelen in de Trouw en de Stentor voor positieve publiciteit. “De weken erna was het enorm druk. Ik heb zelfs mensen uit Maastricht en Groningen gesproken toen. Dat is leuk eenmalig, maar er zijn natuurlijk ook mensen uit Apeldoorn en de omgeving die een kijkje komen nemen. Dus die PR-aandacht werkt zeker!”
Toekomstplannen Uitgewerkt is Arjin nog niet. “We willen nog veel meer doen met hergebruik.” Zo ambieert hij om nog meer kleding te wassen en herstellen en dit ook te gebruiken als grondstof voor isolatiemateriaal. Hierbij hergebruiken ze ook sloophout, dus vangen ze twee vliegen in een klap. Hiernaast zijn ze ook druk bezig met andere projecten. Zo zijn ze bezig met het behalen van de certificering van de grafkisten die ze van sloophout en oude bruidsjurken maken. En gaan ze langs basisscholen om kinderen voorlichting te geven over het hergebruik. Hiermee hopen ze bewustzijn te creëren over hergebruik en koopgedrag bij de jongere generatie. “En de hele stroom van e-waste, elektriciteitsartikelen, daar is nog winst te behalen. “Dus daar zijn we nu ook bezig samen met de Hogeschool Saxion en de provincie, om te kijken of dat nog beter kan. En dat soort aspecten, die nieuwe dingen vind ik het leukste om te doen. Kortom, er is nog zat te doen!”
Tips van Arjin Foenix blijft groeien en de nieuwe initiatieven schieten uit de grond. Hoe houden ze dit al 39 jaar met succes vol? Arjin geeft andere sociaal ondernemers mee: “Je moet wat ons betreft altijd naar 3 aspecten kijken bij het opzetten van nieuwe projecten. Er moet sprake zijn van een bijdrage aan verduurzaming van de wereld, het project moet bruikbaar zijn om mensen de mogelijkheid te geven aan hun vaardigheid, zelfvertrouwen en zelfstandigheid te werken en ten derde moet elk project economisch haalbaar zijn, wij kunnen het ons niet permitteren om projecten overeind te houden die ons geld kosten. Geld is nooit ons doel maar geld is nodig om onze missie en visie te realiseren. Maak gebruik van fondsen, dat deed ik voor vier jaar geleden nooit, maar ik ben omgegaan. Als je nieuwe projecten opzet, zijn er heel veel fondsen die willen investeren. Niet voor de bedrijfsvoering, maar echt voor het opzetten. Je moet dan aan kunnen tonen dat het over twee, drie jaar nog steeds financieel verantwoord en zelfstandig is. Het dwingt je dus ook al meteen om naar die garantie te kijken. Maak daar gebruik van!”
Wil je meer weten over Foenix Apeldoorn? Ga naar de website.
Neem ook een kijkje achter de schermen bij de Fietskoerier Utrecht! Klik hier.
Meld je aan voor onze nieuwsbrief!