Buy Social Blog: Inholland en Schoongewoon

“Laten we het eens anders proberen. Die oude methode waarin we schoonmakers steeds maar controleren: zijn we daar nou zoveel beter van geworden?” Die vraag was voor Monique Koelewijn (directeur Facilitaire Zaken en Vastgoed bij Hogeschool Inholland) de inspiratie om in zee te gaan met werknemerscoöperatie en social enterprise Schoongewoon. “In onze samenwerking is vertrouwen de basis. Natuurlijk is er een contract, maar bij problemen gaan we het nu bespreken met elkaar. Mijn medewerkers moeten dus een gesprek kunnen voeren. Er is geen bestek, procedure of handboek meer om je aan vast te houden.”

Duurzaamheidsbeleid
“Voor InHolland zijn er verschillende goede redenen om maatschappelijk in te kopen: we zijn zelf een maatschappelijke instelling, we geven publiek geld uit en er zijn aanbestedingsregels waar we ons aan moeten houden. Maar als organisatie hebben we ook al 12 jaar een eigen duurzaamheidsbeleid.

De eerste jaren bleef dat wat hangen in het facilitaire domein en dan met name de inrichting van de  gebouwen. Denk aan flexibele bouw en sensoren in kamers zodat er alleen licht brandt wanneer het nodig is. De laatste jaren krijgt duurzaamheid bij ons ook een plek in het curriculum binnen de opleidingen en in ondersteunende activiteiten. Denk hierbij aan het verduurzamen van afvalstromen, duurzame bedrijfsvoering binnen de catering, bewuster en minder printen.” In het nieuwe instellingsplan van januari dit jaar (waarin de koers van de hogeschool voor de komende 6 jaar beschreven is) zijn er drie profilerende thema’s benoemd waarop de hogeschool zich wil onderscheiden: Gezondheid, Duurzaamheid en Creatief.

Andere visie op schoonmaken 
“Ik was de huidige praktijk binnen de schoonmaakbranche al enige tijd beu”, zegt Monique. Door de aanbestedingsregels kwam InHolland steeds in contact met dezelfde grote bedrijven en daar hadden ze slechte ervaringen mee. “We waren jaren terug al van inspannings- naar resultaatverplichting gegaan. Maar dat hielp niet. Ik zag steeds minder schoonmakers rondlopen en er werd onvoldoende schoongemaakt. Om die redenen hebben we tweemaal een contract voortijdig afgebroken.” Langzamerhand ontstond het inzicht dat de grote partijen een model hanteren dat ten koste gaat van de eigen medewerkers. Monique hoorde via een collega van Schoongewoon en heeft toen Remmelt Schuuring uitgenodigd voor een gesprek. “Ik vond zijn visie op de schoonmaakbranche en de manier waarop hij die vormgeeft in zijn werknemerscoöperatie heel erg inspirerend.”

Prijs komt terecht bij schoonmakers
Toen er driekwart jaar later opnieuw werd aanbesteed, bleek dat Schoongewoon een goede aanbieding had gedaan. Ze hebben 2 van de 5 percelen gewonnen en dat is meteen het maximum voor een partij. “Qua prijs zat Schoongewoon keurig binnen de marge die we hadden aangegeven in de aanbesteding, ze waren niet de duurste en niet de goedkoopste. Wat de doorslag heeft gegeven is de wetenschap dat die prijs terecht komt bij de medewerkers en niet opgaat aan PR of overhead.”

Lol in hun werk
Schoongewoon maakt sinds begin dit jaar schoon in de vestigingen in Den Haag, Rotterdam, Delft en Dordrecht. Dat doen ze met de schoonmakers die ook al voor het vorige schoonmaakbedrijf werkten. Schoongewoon was verplicht hen een aanbieding te doen en daar zijn ze allemaal op in gegaan. “Ik ben tevreden over hoe het gaat. En ik ben niet de enige. In Rotterdam viel het de facilitaire afdeling op dat de schoonmakers weer lol in hun werk hebben.” Ook is de manier van werken veranderd. “Alle afspraken die we hebben zijn heel overzichtelijk: wij hebben op 1 A4-tje geschreven wat we willen en zij op 1 A4-tje wat ze gaan doen. Het betekent voor ons ook een andere manier van werken. We zijn gestopt met controlerondes. Het gaat nu meer om samenwerken met externe partijen in plaats van controleren ‘omdat ze het wel niet goed zullen doen’.” 

Smaakt deze samenwerking naar meer?
“In de catering zie ik wel mogelijkheden om ook met social enterprises te werken. We hebben gezegd dat er per locatie gekozen kan worden, dat geeft ruimte aan verschillende catering concepten binnen InHolland. Daarnaast hebben we geen bindende voorschriften meer qua aantal plakjes kaas. Wel letten we op gezondheid en geven we duurzaamheidscriteria mee. Hiermee kan er op een locatie zelf gekozen worden en dat geeft ook weer ruimte voor ondernemerschap.”

Tips van Hogeschool Inholland

• Maak als landelijke inkoper de percelen van de aanbesteding kleiner, anders kom je altijd uit bij landelijk dekkende aanbieders. Met kleinere percelen is de aanbesteding ook interessant voor het lokale MKB. Daar worden landelijke spelers juist nerveus van.
• Selecteer niet alleen op prijs; het moet ook klikken met een aanbieder. Je haalt bij de uitvoering van diensten mensen binnen en die zijn onderdeel van je team. Je koopt daarmee beleving in: het gaat om de ervaring die je klanten gaan hebben. Daar moet je als inkoper een goed gevoel bij hebben.
• Veel werk dat je inkoopt is echt mensenwerk. Het gebeurt nog wel eens dat aanbieders met allerlei technische snufjes aan komen zetten, zoals een paar jaar terug de Google Glass. Dat zie je gelukkig niet meer en is ook nergens voor nodig. Het gaat veel meer om goede samenwerking, heldere afspraken en vertrouwen geven.

Benieuwd naar andere praktijkvoorbeelden van maatschappelijk inkopen en tips? Lees ‘Impact door inkoop’ met cases van NS Stations, Sodexo, Provincie Noord-Brabant en Rabobank Dommelstreek.

Buy Social, excelleren in MVO.