Artikelen

Lokaal beleid: de G4 steden vergeleken

Alle G4 steden hebben inmiddels plannen gelanceerd om sociaal ondernemerschap te versterken. In dit artikel vergelijken we het beleid van deze vier steden.

Gepubliceerd op 11 juli 2017

Sociale ondernemingen groeien hard en mogen op steeds meer aandacht rekenen. Met name gemeenten willen de samenwerking verbeteren met deze missie-gedreven bedrijven. De Sociaal- Economische Raad (SER) concludeerde in 2015 al in haar adviesrapport over sociale ondernemingen dat er kansen liggen in het realiseren van meer maatschappelijke impact door de samenwerking tussen gemeenten en sociale ondernemingen te optimaliseren.

Alle G4 steden (Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht) hebben inmiddels plannen gelanceerd om sociaal ondernemerschap te versterken. In dit artikel vergelijkt Merel Sluiter de beleidsprogramma's van deze vier steden. Onder het artikel staan alle overeenkomsten en verschillen samengevat in een matrix.

 

Hoofdlijnen komen overeen

Het beleid van de vier gemeenten komt op hoofdlijnen overeen.

Een belangrijk overeenkomend thema van de vier gemeenten is de ambitie om vaker klant te worden van sociale ondernemingen. Dit kan op verschillende manieren:

  • als launching customer optreden van ondernemingen in de startfase;
  • challenges organiseren om sociaal ondernemers te koppelen aan maatschappelijke uitdagingen;
  • social return koppelen aan inkoop bij sociale ondernemingen;
  • reguliere producten of diensten zoals postbezorging of schoonmaak inkopen bij sociale ondernemingen.

Alle gemeenten ambiëren een goed functionerend aanspreekpunt in te stellen zodat sociale ondernemers hun weg makkelijker kunnen vinden in het gemeenteapparaat. Dit is niet vreemd, want sociale ondernemingen, die vaak werken aan meerdere beleidsthema's, klagen vaak dat ze bij de gemeente ‘van het kastje naar de muur’ worden gestuurd.  

Ook willen de G4 steden het lokale netwerk van sociale ondernemingen versterken. Dit gebeurt bijvoorbeeld door het ondersteunen en organiseren van online en offline ontmoetingsplekken.

Verder zien de vier gemeenten het belang van de ontwikkeling van een impact meetinstrument om zo een duidelijker beeld te hebben van de maatschappelijke meerwaarde van sociale ondernemingen. Een onderwerp waar de SER ook aandacht voor heeft gevraagd in haar advies uit 2015.

 

maar er bestaan wel degelijk verschillen

Naast deze overeenkomsten zijn er twee opvallende verschillen te vinden in de wijze waarop sociaal ondernemen in gemeentebeleid wordt opgenomen.

Zo hebben de gemeenten Den Haag, Rotterdam en Amsterdam hun ambities op het terrein van sociaal ondernemen vertaald in Actieprogramma’s Sociaal Ondernemen waar alle beleidsmaatregelen onder vallen. De gemeente Utrecht kiest voor een andere aanpak. Utrecht heeft de start van Social Impact Factory ondersteund. De Social Impact Factory ‘bouwt samen met lokale overheden ecosystemen voor sociaal ondernemerschap’ en functioneert momenteel als een zelfstandige stichting. Verder komt sociaal ondernemerschap in verschillende beleidsnota's zoals 'Werken aan werk' en 'Nieuwe economie' terug.

Een ander verschil is de beleidsthema’s waar sociaal ondernemerschap aan wordt gekoppeld. De gemeente Den Haag richt haar beleid op sociale ondernemingen die werken aan de arbeidsparticipatie van kwetsbare groepen. De gemeenten Amsterdam, Utrecht en Rotterdam richten zich niet op één specifiek maatschappelijk doel.

 

Leren van elkaar?

De vier grootste gemeenten van Nederland zijn allemaal bezig met het vinden van een goede manier om sociaal ondernemen te steunen en stimuleren. Hierbij moet veel pionierswerk verricht worden en bestaat er op hetzelfde moment veel ruimte om van elkaar te leren.

Daarom organiseert Social Enterprise NL op 14 september het congres De social enterprise als businesspartner van de gemeente in Den Haag. Nog meer de diepte in? Bekijk dan het programma van het Leeratelier Sociaal Ondernemerschap van de NSOB en Social Enterprise NL. December 2017 start een nieuwe editie.

 

Vergelijking beleidsprogramma's 

 

 Amsterdam

 Utrecht

 Den Haag

 Rotterdam

 Start

 2015

 2015

 2016

 2017

 Beleid

 Actieprogramma Sociaal  Ondernemen 2015-2018

 Social Impact  Factory en in  verschillende  beleidsnota's

 Actieprogramma  Sociaal  Ondernemerschap

 Naar een sterk  Sociaal Ondernemersklimaat in  Rotterdam

 Financiële  ondersteuning  sociale  ondernemingen

´Gemeente zal  onderzoek naar  oprichting van een  Amsterdams Fonds  Sociaal ondernemen

 Lokaal Economisch  Fonds (LEF)

 Social Impact  Bonds

 Financiering vanuit het  Aanvalsplan  Werkgelegenheid*

 1. Social Impact Bonds

 2.De gemeente bekijkt de  mogelijkheden van bestaande  fondsen, subsidies en impactinvesteerders voor SEs.

 Maatschappelijke  thema’s

 Alle

 Alle

 Arbeidsparticipatie

 Alle

 Aanspreekpunt  gemeente

 1. Ontwikkeling van  online ontmoetingsplek  waar interface tussen  gemeente en  ondernemingen  mogelijk is

 2. Bestaande loketten  en instrumenten die al  bestaan voor  ondernemers

 Via matchmaker  sociaal  ondernemers.

 Social Hub

 1. Er komt een specifieke link  voor sociaal ondernemen op de  gemeentewebsite:   www.rotterdam.nl/ondernemen

 2. Ontwikkeling van het Open  forum een platform voor sociaal  ondernemers die samen willen  werken met de gemeente

 Inkoop

 1.´De gemeente heeft  als actielijn het  bevorderen van inkoop  bij sociale firma´s en  SEs´. Dit gebeurt onder  andere door Buy Social  bijeenkomsten waar het  lokale bedrijfsleven  wordt geactiveerd om  bij sociale  ondernemingen in te  kopen.

 2.Amsterdam wil nog  meer innovatief inkopen  en launching customer   zijn, ook bij sociale  ondernemingen.

 Social Impact Market en social return beleid.

 1. Ontwikkeling van  een inkoopplatform  voor bevordering  inkoop  bij SEs*

 2. Buy Social  bijeenkomsten.

 1. In de aanbesteding zorg en  welzijn van 2018 zal de  gemeente  meer ruime creëren  voor sociaal  ondernemers.

 2. Organiseren van workshops  over het aanbestedingsproces  (niet specifiek voor SEs, blz.18)

 Koppelen sociale  ondernemingen en  maatschappelijke  uitdagingen stad

 1. Ontwikkelen van  Global Impact Business  Fellowships (zoals  Amsterdam City  Fellowship program)

 2. Bevorderen van    Challenges

 

 Platform voor  maatschappelijke  Challenges

 1. Bevorderen  samenwerking SEs met  specifieke afdelingen  van de gemeente zoals  zorg en welzijn en  milieu*

 2. Ontwikkelen  Challenges*

 3. SEs betrekken in  Meeting the Market*

 ‘Gemeente bekijkt hoe ze SEs  kunnen betrekken in het  oplossen van maatschappelijke  vraagstukken (zoals in sommige  steden City Challenge wordt  genoemd)

 Ondersteuning bij   impact meten

 Facts and Figures in  kaart brengen om  maatschappelijke  impact  te meten

 Pilot met SIF en  Sinzer voor  meetinstrument op  de gebieden  arbeids-participatie,  sociale inclusie en  duurzaamheid

 In afwachting van  initiatief van ministerie  SWZ om een centrum  voor impactmeting te  beginnen*

 1. Impactzone: impact van een  SE te ontwikkelen en meetbaar  te maken

 2. Ontwikkelen meetinstrument  a.d.h.v. MKBA- light onderzoek,  het Citylab010 instrument en  kennisinstituten.

 Lokaal netwerk

 Impact Hub Amsterdam

 Social Impact  Factory

 Social Club Den Haag

 Impact Hub Rotterdam. De Makers van Rotterdam

 Fysieke  ontmoetingsplek

 Impact Hub Amsterdam

 SIF Utrecht

 New World Campus, de  Werkfabriek, Binck36,  Caballerofabriek*

 Impact Hub Rotterdam, Blue City

* Informatie uit gesprek Gert Willem van Mourik en Matthijs de Jong, gemeente Den Haag.

Meld je aan voor onze nieuwsbrief!

Contact

Cabralstraat 1
1057 CD Amsterdam
info@social-enterprise.nl

 

Route

 

 

KVK-nummer: 54772028

BTW nummer: NL8514.34.447.B01

Founding partners:

 

  • PwC-logo-wit.png
  • logo stichting doen.png
  •