Artikelen

Buy Social Blog: inkoop hoogleraar Van Weele

Arjan van Weele is hoogleraar inkoopmanagement op de Technische Universiteit Eindhoven en bekleedt deze NEVI leerstoel sinds 1989. In deze blog geeft hij zijn visie op de rol van maatschappelijke waarde bij inkoop.

Gepubliceerd op 10 mei 2016

Buy Social Blog: hoogleraar inkoop Arjan van Weele

Arjan van Weele is hoogleraar inkoopmanagement op de Technische Universiteit Eindhoven en bekleedt deze NEVI leerstoel sinds 1989. We zijn benieuwd naar zijn kijk op de rol van maatschappelijke waarde bij inkoop.

“Ik zie al enkele jaren een kanteling in het inkoopvak: weg van de eenzijdige focus op kostenreductie naar meer focus op waardecreatie. Toch is het de vraag of deze trend doorzet. In bijvoorbeeld retail, de zorg en de auto-industrie zie je bijvoorbeeld nog steeds de tucht van de markt, met een scherpe oriëntatie op de prijs. Voor mij is de vraag op het moment: zet die kanteling naar waardecreatie door? Wat mij betreft wel, omdat onderzoek heeft aangetoond dat een focus op ‘waarde’ op de lange termijn betere oplossingen geeft dan een focus op ‘prijs’. Bij ‘best value procurement’ is dit bijvoorbeeld het geval.

Positie van inkopers
Inkopers hebben tegenwoordig veel meer macht dan vroeger. Ze zijn van een ondergeschikte positie in de backroom opgeklommen naar de boardroom. Toch moeten inkopers oppassen dat ze zichzelf niet buitenspel zetten. Traditioneel valt inkoop onder de CFO, en dus is kostenreductie (lees: een lage prijs) belangrijk. Maar hun interne opdrachtgevers, die de ingekochte producten nodig hebben, willen niet per se het goedkoopste, maar het beste. Een inkoper die alleen maar op de prijs let, is dan geen gesprekspartner meer.

Wat is waarde?
“Een bedrijf creëert op drie manieren waarde: voor klanten, voor aandeelhouders en voor de maatschappij. Idealiter gaan die hand in hand. Voor leveranciers is het dus de vraag: hoe kan ik het bedrijf waaraan ik wil leveren in staat stellen om aan minimaal één van deze waardes iets toe te voegen? Nespresso is een goed voorbeeld. In hun wereldwijde ‘Ecolaboration’ programma werken zij intensief samen met koffieboeren. Dit zorgt - naast goede relaties met hun toeleveranciers - voor meer stabiliteit in toelevering, prijzen en winsten.”

Intrinsieke motivatie
“Adoptie van duurzaamheid binnen het bedrijfsleven verloopt via een aantal fasen, grofweg van ontkennen, via ‘we moeten wel’ naar er echt de meerwaarde van inzien. Social enterprises moeten bij die laatste categorie zijn: bedrijven die duurzaamheid volledig geïntegreerd hebben in hun bedrijfsvoering. Deze bedrijven zien dat dit niet alleen kostenbesparend werkt, maar dat het ook innovatie bevordert en voor trotse medewerkers zorgt. Bedrijven die ‘fast moving consumer goods’ leveren, zoals food en kleding, profileren zich het meest op duurzaamheid. Toch is hier vaak geen sprake van intrinsieke motivatie. Ze worden vaak min of meer gedwongen doordat actiegroepen succesvol aandacht vragen voor bijvoorbeeld arbeidsomstandigheden en dierenwelzijn bij de productie. Duurzaam inkopen komt pas van de grond als bedrijven kijken naar hun marktwaarde op de lange termijn. Dat is iets heel anders dan de waarde die de beurskoers aangeeft. We hebben dus echt een kanteling nodig van ‘shareholder value’ als prioriteit, naar ‘shared value’.

Rol van de overheid
“Overigens vind ik dat de overheid meer kan doen om duurzaam inkopen te stimuleren, als inkoper én als regelgever. Nederland zou een voorbeeld kunnen nemen aan de VS, waar de overheid bij wet verplicht is om voor een bepaald percentage in te kopen bij bedrijven die worden geleid door bijvoorbeeld minderheden. Als regelgever zou de overheid bedrijven kunnen verplichten om 2% van hun inkoopbudget via social return in te vullen. Ik denk dat bedrijven die geen oog hebben voor maatschappelijke waarde bij inkoop, gestuurd kunnen worden door de overheid.”

Tip voor sociaal ondernemers:
“Deel je potentiële klanten op in segmenten, en maak voor ieder segment een aparte propositie. Voor een social enterprise zou dat kunnen betekenen dat je een minimumpropositie (‘instapmodel’) gebruikt om aan tafel te komen bij een klant. Als je eenmaal in gesprek bent, kun je laten zien wat je nog meer te bieden hebt om zo meer invulling te geven aan kwaliteit en duurzaamheid.”

Buy Social is een initiatief van Social Enterprise NL en heeft als doel bedrijven en overheden sociaal te laten inkopen.

Buy Social, excelleren in MVO.

Meld je aan voor onze nieuwsbrief!

Contact

Cabralstraat 1
1057 CD Amsterdam
info@social-enterprise.nl

 

Route

 

 

KVK-nummer: 54772028

BTW nummer: NL8514.34.447.B01

Founding partners:

 

  • PwC-logo-wit.png
  • logo stichting doen.png
  •