Bierbrouwen als middel, respect als doel

Nog geen 15 jaar geleden waren Fer & Arno psychiatrisch verpleegkundige en brouwden ze samen bier, op zolder. Nu, heel wat veranderingen later, runnen ze samen een social enterprise midden op de Wallen in Amsterdam. Met meer dan 100 mensen met een psychiatrische achtergrond bestieren ze brouwerij de Prael.

Wat aan de voorkant een klein cafeetje lijkt, blijkt bij binnenkomst een brouwerij, proeflokaal, winkel en flink café te zijn. Een brouwerij met biologisch, ambachtelijk gebrouwen bier met de namen van helden van het Nederlandse levenslied: Johnny, Heintje, tante Leen, Mary, André en sinds een paar jaar Nick & Simon. De brouwerij die niet onderdoet voor andere Amsterdamse horecagelegenheden is het resultaat van meer dan 12 jaar 'trial & error' door Fer Kok en Arno Kooij.

Fer Kok[/caption]

Van zolder naar Red Light District
In hun tijd als psychiatrisch verpleegkundige merkten ze dat zelf een biertje brouwen veel voldoening geeft en het plan ontstond dat gevoel te delen met hun ‘patiënten’. Bovendien zagen ze dat veel mensen met een psychiatrische achtergrond meer in hun mars hebben dan het het werk waar ze veelal mee bezig zijn.

Fer: "Je moest eens weten hoe sommige mensen worden bejegend, alsof ze dom zijn. Deze mensen kunnen echt wel wat, en verdienen het trots te zijn en respect te krijgen.”

Het idee ontstond hun brouwerij flink op te schalen naar een professionele brouwerij. Juist in een arbeidsintensief, ambachtelijk brouwproces is er veel verschillend werk te verzetten waardoor er veel mensen -nu rond de 100- aan de slag kunnen. En daarbij gaan ze niet voor minder dan kwaliteit. Alles moet kloppen: biologische graan, mooie etiketten, een goede en persoonlijke sfeer en vooral: lekker bier. Anders houd je de boel niet draaiende. Hun missie: een brouwerij runnen met mensen met een psychiatrische achtergrond bleek voor hen en hun doelgroep uitermate geschikt. Het eerste biertje werd gebrouwen in 2001 waarna er vele liters volgden. Iedereen kreeg de smaak te pakken. Van een kleine brouwerij aan de Helicopterweg aan de rand van Amsterdam verhuisden in 2008 van een industrieterrein in Zuid naar de Oudezijds Voorburgwal in het rumoerige Red Light District van Amsterdam.

Sociaal én commercieel
In eerste instantie kon iedereen die zin om te werken aan komen waaien. Er werd aan het eind van de dag contant uitbetaald. Nu, sinds er een enorme tent moet worden gerund, draait de Prael als elke andere onderneming waarbij er op iedereen, naar draagkracht, wordt gebouwd. Er kan niet worden afgewacht wie zin heeft. Voor iedereen geldt een andere motivatie om bij de Prael aan de slag te gaan: sommigen volgen een leer-werktraject, anderen werken als dagbesteding en een groep werkt betaald. Voor iedereen wordt gezocht naar een geschikte plek.

Fer: “De mensen met wie we werken vallen vaak tussen wal en schip. Ik wil dat iedereen die wilt werken en een rol kan vervullen in het proces aan de slag kan.”

Alhoewel er wel degelijk geld wordt omgezet, blijft het commerciële aspect in dienst staan van het sociale. Er heerst een familiaire sfeer. Men kent elkaar. Want alhoewel ze zijn gegroeid en door willen groeien: dat persoonlijke blijft. Voor iedereen wordt gezocht naar werk dat hij aankan en waar hij voldoening uit haalt: sommige mensen staan graag in het proeflokaal, anderen liever op de achtergrond. Doel is iedereen trots te laten zijn op het gebrouwen bier en wederzijds respect .

Meer bier, meer omzet
De groeiambitie leeft; er moet meer bier worden gebrouwen om op een gegeven moment helemaal de eigen broek op te kunnen houden. Zeker nu er aan alle kanten wordt bezuinigd. Maar opschalen moet gedoseerd gebeuren: het persoonlijke contact moet blijven, dat is juist de kracht van de Prael.

Fer: “Ik kan toch moeilijk in een ander deel van de stad zijn terwijl hier een hele club mensen aan het werk is, dan verlies ik het contact.”

Er wordt gekeken naar verschillende manieren om te groeien: elders brouwen, meer productie in de huidige brouwerij. Hoe dan ook, over een paar jaar willen ze -los van elke vorm van subsidie- zichzelf kunnen bedruipen. Een mooie ambitie die niet denkbeeldig lijkt wanneer je ziet hoe gepassioneerd, professioneel en de brouwerij wordt gerund. Ga er eens een biertje drinken!

Aflevering 1 – Ruud & Edvard van Taxi Electric
Aflevering 2 – Mathijs & Patrick van Zorgvoorelkaar
Aflevering 3 - Sjoerd en Ronald van Specialisterren 
Aflevering 5 – Mark & Tiemen van Roetz-Bikes
Aflevering 6 – Elike van Counting Flowers 
Aflevering 7 - Maurits & Camille van WakaWaka