Als Florence Nightingale naar Afrika

Chantal is het type dat zich doorgaans hooggehakt en met kordate stappen in de corporate zakenwereld begeeft. Maar na jarenlang als recruiter te hebben gewerkt in de 24-uurs economie gaf ze in 2006 invulling aan een sluimerend gevoel: er is meer te behalen dan alleen financiële winst en nog meer financiële winst. Ze ging, naar eigen zeggen ‘als Florence Nightingale’ naar Afrika. Vrienden en vriendinnen hoorden haar plannen vol ongeloof aan vroegen zich af of ze daadwerkelijk verschil zou kunnen maken in het continent dat zo anders is dan succesvol Amsterdam Zuid. Maar Chantal ging naar Kenia om daar sociaal ondernemer te worden.

 

Missie
Haar missie is helder: in Kenia missen meisjes zo’n vijf dagen per maand onderwijs door hun menstruatie. Op de lagere school is het aantal meisjes ongeveer gelijk aan het aantal jongens, maar nadat meisjes beginnen te menstrueren is het vaak lastig om goed mee te blijven draaien op school. In totaal gaat het om zo’n 3,5 miljoen lesdagen per maand. Mede hierdoor maakt 65% van de meisjes hun school niet af.

 

 

Chantal: “ Als we ècht willen werken aan women empowerment is dit een feit waar we keihard mee aan de slag moeten.”

 

 

Start
Sociaal ondernemer worden in een land dat je slecht kent en waarvan je de taal niet spreekt doe je liefst niet alleen. Daarom zocht Chantal aansluiting bij lokale organisaties om gebruik te kunnen maken van hun netwerk, kennis over het gebied en lokale do’s en don’ts.

 

 

Stel je een kantoor in Afrika voor met allemaal donkere mannen en een blonde vrouw, die het nota bene over menstruatie wil hebben. Een Amsterdamse zakenvrouw die in Kenia kwalitatief en hygiënisch maandverband wil introduceren en bewustzijn wil creëren rondom het eigen lichaam. Alhoewel niemand ontkent dat meisjes met doeken, stukken oud matras veren en bladeren hun bloedingen opvangen en dat er heel wat te verbeteren valt op het gebied van hygiëne, werd Chantals verhaal vol gene aangehoord.

 

 

Chantal: “Menstruatie of überhaupt bewustzijn van het eigen lichaam is hier absoluut geen onderwerp van gesprek. Niet in gezinnen, niet op scholen en niet bij organisaties.”

 

 

Na heel veel praten en lobbyen ging uiteindelijk het Kenyan Industrial Research and Development Institute (KIRDI) met I-Care pads in zee en werd er een onderzoek uitgerold naar en werden de I-Care pads ontwikkeld, wasbaar maandverband dat goedkoop is in het gebruik en voor vele Keniaanse meisjes een mogelijkheid is om elke dag van de maand volop mee te doen.

 

 

Ongevraagd advies
Maar als je ‘persoonlijke hygiëne’ wilt introduceren in een land als Kenia is het belangrijk om je eigen situatie niet als norm te nemen. Het is onmogelijk om het westerse gebruik te kopiëren en maandverband en tampons op elke hoek van de straat beschikbaar te maken. En voor veel meisjes en vrouwen is een pak Always simpelweg te duur. De producten zoals wij die kennen zijn ook nog eens behoorlijk milieuonvriendelijk. De setjes pads die samen met KIRDI werden ontwikkeld bestaan dan ook uit 4 pads, 2 voor lichtere dagen en 2 voor de wat zwaardere menstruatie. Ze gaan ongeveer een jaar mee en kunnen gemakkelijk met de hand worden gewassen.

 

 

Het wasbare maandverband is voor de vrouwen een ‘investering’ en wordt in speciale spaarprogramma’s aangeboden zodat juist voor meisjes uit arme gezinnen beschikbaar is. Het eerste jaar krijgen de meisjes de pads cadeau en door het spaarprogramma van de I-Care Club kunnen de meisjes een jaar lang sparen voor hun nieuwe pakketje.

 

 

Chantal: “Het ontwikkelen en introduceren van het maandverband is eén ding, maar misschien nog wel belangrijker is de voorlichting en het onderwijs rondom het eigen lichaam, hygiëne en seksualiteit.” 

 

 

Omdat thema’s als menstruatie en seksualiteit behoorlijk wat schaamte oproepen en geen gangbaar onderwerp van gesprek zijn werd er een luchtig boekje gemaakt rondom het thema, ‘Sarah, Molly and the red visitors’ een manier om indirect voorlichting te geven over het vrouwenlichaam, menstruatie. En van het boek werd ook een toneelstuk gemaakt. Chantal gelooft er nog steeds heilig in dat dit de manier is om vrouwen zelfverzekerder en zelfredzamer te maken.

 

 

Chantal: “Meisjes weten echt niet wat er gebeurt tijdens de menstruatie, dat lijdt tot doorlekken, nog meer schaamte en vervolgens tot schooluitval. We zien dat meisjes zelfverzekerder zijn als ze onderwijs volgen en plannen maken voor hun toekomst.”

 

 

Women empowerment
Niet alleen is het maandverband een uitkomst voor veel meisjes en vrouwen tijdens hun period, het levert ook extra banen op: het maandverband wordt in West-Kenia gemaakt door 12 vrouwen die hiervoor zijn opgeleid en door dit werk financieel zelfstandiger zijn. En daarnaast zijn er banen gecreëerd in de marketing van het product en zijn er verschillende gezondheidscoaches die zich richten op de bewustwording rondom het vrouwelijk lichaam. Niet alleen bij de meisjes, maar ook bij de jongens bij hen in de klas en bij de ouders. Alleen zo kunnen er stevige stappen worden gemaakt richting women empowerment.

 

 

Hoe nu?
I Care pads heeft het in Kenia voor duizenden meisjes mogelijk gemaakt om elke dag onderwijs te volgen doordat ze goede en hygiënische bescherming hebben tijdens hun menstruatie. En daarnaast is het onderwerp voor vele meisjes bespreekbaar geworden en zijn de meisjes zelfverzekerder geworden. Afgelopen maand maakte Chantal onderdeel uit van een project van het Unreasonable Institute East Africa om met 14 andere sociaal ondernemers hun social enterprise verder uit te rollen. Een unieke kans voor I-Care pads om uit te breiden.

 

 

Chantal: “Maar tjonge jonge, je moet er wat voor over hebben. Vijf weken lang dag en nacht in één ‘ big brother’-huis met 25 mensen: een mengelmoes van Oegandezen, Kenianen, een Fransman en overwegend (luidruchtige) Amerikanen. Maar ik houd die krachtige meisjes voor ogen, daar gaat het me om.”

 

 

Behalve op het Afrikaanse platteland is Chantal tegenwoordig ook te gast bij prestigieuze conferenties over de hele wereld en wordt I-Care pads ook uitgerold naar Somalië en Uganda. En er staat een pilot op de planning in Ethiopië. Chantal is hard op weg op haar droom te verwezenlijken: het bereiken van 1.000.000 meisjes binnen 10 jaar in Oost-Afrika. Want dat betekent: Iedereen winst!  

 

 

Meer weten? Klik hier voor de website van I Care Pads en hier voor de documentaire over deze social enterprise. 

 

 

Maak ook kennis met:
Peter Heijen van Lendahand
Ruud & Edvard van Taxi Electric
Mathijs & Patrick van Zorgvoorelkaar
Ronald & Sjoerd van Specialisterren 
Fer & Arno van De Prael 
Mark & Tiemen van Roetz-Bikes
Elike van Counting Flowers 
Maurits & Camille van WakaWaka 
Siem van Ragbag 
David en Roland van Mr. Jones